Archeologie

Doelstellingen 2023

Het rijke archeologische erfgoed is goed (wettelijk) beschermd en beheerd.
De positie van team archeologie als archeologisch kenniscentrum van Oost Gelderland is behouden en versterkt.
Archeologie is een bron van inspiratie voor ruimtelijke plannen en de identiteit van de wijk.
De huisvesting van het Archeologisch depot is voor de komende 30 jaar toekomstbestendig.
We betrekken het (brede) publiek bij het werk van team archeologie bij culturele evenementen.

Resultaten 2023

In 2023 zijn in Zutphen diverse opgravingen en begeleidingen gedaan, waaronder het proefsleuvenonderzoek in Schouwbroek. Helaas moesten we daarbij stoppen vanwege aanhoudende regen. We hebben vijf opgravingen gemeld en alle voltooide onderzoeken zijn vastgelegd, zowel op papier als digitaal. De externe controle voor het certificaat BRL SIKB 4000 (voor graafwerkzaamheden) is succesvol afgerond zonder belangrijke opmerkingen.
Spanjaardsveld is benoemd tot gemeentelijk archeologisch monument.
Alle vergunningaanvragen voor beschermde terreinen zijn beoordeeld op archeologische effecten. Dit leidde vaak tot bureau- en vooronderzoeken, uitgevoerd door anderen, die ook zijn geëvalueerd en van selectiebesluiten zijn voorzien. In acht gevallen is besloten tot archeologisch graafonderzoek. De rapporten die daaruit voortkwamen zijn ook beoordeeld.
De overeenkomst met de gemeente Doesburg is onveranderd gebleven. In Doesburg zijn vier opgravingen gedaan en veel adviezen gegeven. Gedurende 2023 zijn twee opdrachten voor de gemeente Utrecht uitgevoerd om twee opgravingen daar af te ronden (begin 2024). Verder is gewerkt aan het digitaliseren van het werkproces (vanwege de eisen van de provincie Gelderland) om ook opgravingen buiten Zutphen en Doesburg te kunnen uitvoeren. In het algemeen zijn voldoende inkomsten verkregen uit zowel interne als externe opdrachten om de loonkosten van het veldwerk te dekken.
Resten van de 19e-eeuwse spoorweggebouwen zijn langs het pad bij het Ettegerpark gerestaureerd. Er is tijdig ingegrepen bij een illegale sloop van de stadsmuur op Nieuwstad 69-71, waarna de schade is hersteld. Ook is een gevonden peilschaal uit 1868 aan de IJsselkade opnieuw geplaatst in de kademuur.
Bij diverse RO-plannen is archeologie en cultuurhistorie gebruikt voor de vormgeving en inpassing van cultuurhistorische relicten. Er is ook bijgedragen aan de ontwikkeling van Klein Vaticaan en Baudartius, de gebiedsvisie Polsbroek, Noorderhaven, Schouwbroek, projecten van rijk/waterschappen en de Hoven Noord.
In het fysieke depot zijn verschillende dozen met bodemvondsten uit diverse opgravingen geplaatst. De gemeentelijke database bevat nu meer dan 140.000 records, met een minimale achterstand. Gedurende het hele jaar hebben vier vrijwillige experts gewerkt aan het conserveren van kwetsbaar vondstmateriaal. Drie vrijwilligers hebben restauraties uitgevoerd aan objecten van keramiek en glas. Het wettelijk verplichte deponeren van onderzoek (digitale data) in het e-depot was in 2023 vrijwel up-to-date. We hebben ook gewerkt aan de verdere verbetering van kenniskaarten in het gemeentelijk geo-informatiesysteem en het erfgoedportaal.
In het najaar zijn we gestart met het verkennen van de mogelijkheden voor een gezamenlijk depot. Dit zou worden gedeeld door Grondzaken & Vastgoed, Musea Zutphen en het RAZ.
Het 11e-eeuwse deelzuiltje van de Martinuskerk is teruggeplaatst in de Romaanse toren, in samenwerking met de Historische Vereniging. De grote haardfries uit 1593 is gerestaureerd en weer geplaatst in de Wijnhuistoren. De grote wapensteen van de Nieuwstadspoort is momenteel in restauratie en zal worden geplaatst in de Drogenapstoren.
In 2023 hebben we met beperkte inzet van de archeohotspot de behoefte aan educatie en participatie op het gebied van archeologie gepeild. Er bleek veel interesse van zowel scholen, evenementen als open dagen in Zutphen en Gelderland. We hebben veel bruiklenen geleverd voor exposities en het team archeologie was nauw betrokken bij het Hanzejaar. De Nationale Archeologiedag trok opnieuw veel bezoekers, later dat jaar circa 50 kinderen in het kader van de jeugduniversiteit. Naast de reguliere cursussen Zutphenkunde is er wederom een cursus Zutphenkunde voor ambtenaren verzorgd. Op het congres over Het Binnenhof als middeleeuws machtscentrum heeft M. Groothedde een lezing gegeven over het Zutphense machtscentrum en er een wetenschappelijk artikel over gepubliceerd. We hebben bijdragen gepubliceerd in onder andere het Tijdschrift Zutphen, Erfgoed van de Week, Gelderse Archeologische Kroniek, Hunnepers en Zutphense Pracht.