Overzicht algemene dekkingsmiddelen

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van €1.289.000 op de lasten zijn:

• Per saldo € 1.415.000 nadeel op de aan de overhead toegerekende loonsom. Per saldo is het nadeel op de totale loonsom €1.800.000. Het grootste gedeelte van dit nadeel wordt toegerekend aan het hierboven genoemde taakveld overhead, daarom wordt hier het nadeel op de totale loonsom van €1.800.000 toegelicht.

Het nadeel van € 1.8 miljoen is ontstaan door een tweetal oorzaken:

• € 1.100.000 miljoen extra kosten vanwege de CAO verhoging. In 2023 is de CAO afgesloten die een verhoging van 7.2% met zich meebracht. In de begroting 2023 was rekening gehouden met een verhoging van 3.6%. Het Rijk heeft de extra loonkosten wel gecompenseerd maar deze compensatie is verwerkt in de Algemene Uitkering en deze bate is verwerkt op een andere plek in de jaarrekening.
• In 2023 was het ziekteverzuim 8.9%. Dit heeft geleid tot € 700.000 extra kosten vanwege ziektevervanging. Deels (€ 342.000) is dit ziektevervanging vanwege corona gerelateerde ziekteuitval.

In de actualisatie van Burap-2 2023 is een overschrijding van de loonsom gemeld van €700.000, het verschil met het werkelijke tekort van €1.800.000 betreft dus de CAO stijging.

Verdere afwijkingen op product 960 overhead:

• € 139.000 voordeel als gevolg van medewerkers die hebben deelgenomen aan het generatiepact. Dit voordeel wordt toegevoegd aan de reserve bedrijfsvoering (loonsomsturing). Bij de mutaties aan de reserves ontstaat een even groot nadeel.

• € 128.000 nadeel op het budget voor medische ondersteuning. In 2023 is het verzuimpercentage uitgekomen op 8.9%. Dit percentage is 1.5% hoger t.o.v. 2022. Vanaf de datum dat de medewerker verzuimt, wordt de medewerker in de derde week gezien door de bedrijfsverpleegkundige of de bedrijfsarts. Deze (medische) begeleiding wordt uitgevoerd totdat de medewerker is hersteld of er een afkeuringsprocedure wordt ingezet. Ook daarna wordt er nog nazorg gedaan. In de tussenliggende periode worden er mogelijkheden gezocht voor interne of externe begeleiding. Denk aan coaching, maatschappelijk werk, psycholoog, fysiotherapie of inzetbaarheidsonderzoek. Door het stijgen van het ziekteverzuim worden voor de medische ondersteuning meer kosten gemaakt.
• € 50.000 nadeel vanwege een onderzoek naar de sociale veiligheid en bestuurscultuur. In opdracht van de raad is een onderzoek uitgevoerd naar de sociale veiligheid en samenwerking van de organisatie, het college en de raad. De raad heeft 4 juli 2022 een motie (nr 2022-M0033) aangenomen voor een onderzoek hiernaar. In overleg met de burgemeester en de fractievoorzitters is het onderzoek uitgebreid.
• € 22.000 nadeel op de reiskostenregeling voor woon/werk verkeer van personeel. In 2023 is een nieuwe reiskostenregeling ingegaan. Daarbij is een inschatting gemaakt dat medewerkers deels thuiswerken en deels op kantoor aanwezig zijn. Als medewerkers die gebruik maken van de reiskostenregeling meer op kantoor aanwezig zijn houdt dit hogere vergoedingen voor reiskosten in.
• € 40.000 nadeel op de uitgaven voor vakliteratuur en licenties voor digitale abonnementen. Ten opzichte van voorgaande jaren is er een flinke stijging van de uitgaven hiervoor. In 2024 zal nader onderzocht worden of er lidmaatschappen opgezegd kunnen worden.
• € 82.000 nadeel op de uitgaven voor werving en selectie van personeel. Het is steeds lastiger vacatures goed in te vullen. Met behulp van externe bureaus wordt getracht vacatures in te vullen. Hier zijn extra losten mee gemoeid.
• Op de huisvestings- en facilitaire kosten is een nadeel van € 336.000 gerealiseerd. Dit nadeel bestaat uit een aantal posten. Zo vielen de energiekosten voor de panden aan het ’s Gravenhof en de Henri Dunantweg € 144.000 hoger uit nadat door de gemeente Zutphen het contract met Gazprom opgezegd werd. Er wordt nog een compensatie aanvraag voorbereid. Ook vielen, zoals in de diverse bestuursrapportages al is aangegeven, diverse facilitaire en huisvestingkosten duurder uit. Het gaat dan met name om de kosten van porto (€ 80.000), schoonmaak (€ 41.000), belastingaanslagen (€ 21.000) en kantoormeubilair (€ 50.000). Bij de portokosten zijn er onder meer extra kosten gemaakt vanwege de verkiezingen in 2023. Voor de schoonmaak geldt dat de gecalculeerde uren bij het aangaan van het schoonmaakcontract te minimaal zijn ingeschat. Om die reden is in de tweede helft van 2023 een kleine correctie toegepast. Zo is de witte vleugel weer opgenomen in het schoonmaakprogramma en heeft bovendien een uitbreiding van uren plaatsgevonden ten behoeve van het nieuwe stadhuis. Het stadhuis is een bovengemiddeld bewerkelijk pand. Een deel van het kantoormeubilair is vervangen omdat het niet meer voldeed aan de Arbo eisen. (kapot of niet of nauwelijks verstelbaar).
• € 44.000 voordeel op lasten voor rente en afschrijving (kapitaallasten). De rente die aan de taakvelden wordt doorbelast, wordt toegerekend op basis van een bij de begroting gecalculeerd omslagpercentage. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt berekend of het gehanteerde rentepercentage nog binnen de voorgeschreven bandbreedte valt. Indien dat niet zo is moet het rentepercentage voor de kaptaallasten aangepast worden. Bij het opstellen van de jaarrekening is het gehanteerde rentepercentage bijgesteld van 1.2% naar 1.0%.
• Op de automatiseringsuitgaven is een voordeel gerealiseerd van € 763.000. Dit voordeel wordt veroorzaakt door twee grote oorzaken: lagere kapitaallasten voor automatiseringsinvesteringen ( € 187.000)  en door niet afgeronde automatiseringsprojecten (€ 511.000). Omdat de investeringen en een deel van de lopende projecten gedekt worden uit de reserve kantoorautomatisering staat tegenover dit voordeel ook een nadeel van € 579.800 door een lagere onttrekking uit de reserve kantoorautomatisering.

Bij de actualisatie van de tweede bestuursrapportage werd al aangegeven dat er per saldo een voordeel van € 195.000 werd verwacht.
Bij de automatiseringsprojecten wordt jaarlijks tegen het feit aangelopen dat de projecten niet jaargebonden zijn. Projecten zijn vaak jaaroverstijgend waardoor het begrote budget deels moet worden overgeheveld naar het nieuwe jaar. Ook gebeurt het soms dat projecten vertraging oplopen door landelijke ontwikkelingen en door capaciteitsgebrek op de arbeidsmarkt.

Hieronder een overzicht van de niet afgeronde projecten in 2023. Deze projecten lopen door in 2024.

• Implementatie Microsoft 365      
• Nieuwe wetgeving (WEP/WOO/WMEBV)   
• Monitoring response (GGI veilig)      
• Samenhangende objectenregistratie (SOR)   
• Ontwikkelingen sociaal domein      
• Zaaksysteem in het sociaal domein      
• Datagedreven werken         
• Doorontwikkeling zaakgericht werken   

Doordat diverse projecten nog niet geheel afgerond zijn zorgt dit soms ook voor lagere exploitatiekosten omdat licenties nog niet zijn afgenomen. Dit zorgt dus ook voor een (kleiner) voordeel in de exploitatiekosten. Omdat diverse projecten doorlopen in 2024 is een deel van het genoemde voordeel in 2024 nodig om de projecten af te ronden. Dit houdt ook in dat in 2024 voorgesteld zal worden deze middelen weer beschikbaar te stellen.

Product 960 Overhead - baten

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van 267.000 op de baten zijn:

• € 290.000 nadeel op de loonsom gerelateerde inkomsten. In de begroting was 396.000 opgenomen voor inkomsten uit de loonsom. Dit is personeel wat uitgeleend of gedetacheerd wordt aan een andere organisatie. Omdat bij het opstellen van de begroting nog niet bekend is welke inkomsten gerealiseerd gaan worden zijn deze inkomsten begroot bij de overhead. De gerealiseerde inkomsten worden in de jaarrekening wel toegerekend aan het juiste taakveld. Daardoor ontstaat op het taakveld overhead een nadeel en op andere plekken een voordeel. Per saldo is er € 380.000 ontvangen voor gedetacheerd en uitgeleend personeel in 2023.

Product 960 Overhead – lasten mutaties reserves

• € 139.000 incidenteel nadeel als gevolg van een storting in de reserve bedrijfsvoering (loonsomsturing). In 2023 hebben diverse medewerkers gebruik gemaakt van het generatiepact. Dit bespaarde bedrag wordt toegevoegd aan de reserve (loonsomsturing).

Product 960 Overhead – baten mutaties reserves

• € 393.000 incidenteel nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve kantoorautomatisering doordat een aantal automatiseringsprojecten nog niet is afgerond in 2023 en verder lopen in 2024.
• € 30.000 nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve vervanging inventaris. Tegenover dit nadeel staan lagere kapitaallasten vanwege nog niet afgeronde investeringsprojecten.

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van € 163.000 op de lasten zijn:

• € 174.000 incidenteel nadeel door een extra bijdrage aan Gemeenschappelijke Regeling Tribuut. GR Tribuut verzorgt de aanslagoplegging en inning voor de gemeente Zutphen en diverse andere gemeenten uit deze regio. Vanwege het grote aantal WOZ bezwaren heeft GR Tribuut extra kosten gemaakt voor de afhandeling hiervan.

Product 920 Belastingen - baten

De belangrijkste verklaring(en) voor het voordeel van € 283.000 op de baten zijn:

• Een voordeel van € 143.000 aan hogere opbrengsten OZB belastingen. Om de WOZ-waarden te bepalen taxeren gemeenten en samenwerkingsverbanden zoals Tribuut woningen, waarbij ze gebruik maken van een vergelijkingsmethode, de zogenaamde modelmatige waardebepaling. Hierbij spelen met name verkoopcijfers van vergelijkbare woningen een rol. Tribuut verstrekt begin oktober de totale WOZ-waarden aan de gemeenten om hiermee o.a. de nieuwe OZB-tarieven te kunnen berekenen, waarmee uiteindelijk de begrootte OZB-opbrengst wordt behaald. Tussen het verstrekken van de WOZ-waarden aan de gemeenten (oktober 2022) en het tijdstip van versturen van de WOZ-beschikkingen in februari 2023 aan de burger was er sprake van een stijging van de WOZ-waarden.  Omdat Tribuut de gegevens die leiden tot de WOZ-waarde constant actueel houdt kon het gebeuren dat de uiteindelijk behaalde OZB-opbrengst veel hoger uitpakte dan ingeschat.

• € 68.000 voordeel op de precariobelastingen. Het aantal  m² terrassen is de afgelopen jaren gestegen. Dit komt mede door de beleidswijziging uit 2020 waarbij onder voorwaarden het ook mogelijk is om een terras te exploiteren voor een naastgelegen pand.
• € 28.000 voordeel op de opbrengsten voor de hondenbelasting.
• € 24.000 voordeel op de opbrengsten toeristenbelasting
• € 23.000 voordeel op de inkomsten uit aanmanings- en dwangbevelkosten. Bij een aanmaning of dwangbevel worden (wettelijke) kosten in rekening gebracht. Als er veel aanmaningen worden verstuurd en veel dwangbevelen worden betekend vallen deze opbrengsten hoger uit.

Is niet van toepassing op de algemene uitkering.

Product 921 Algemene uitkering - baten

De algemene uitkering in de begroting 2023 is medio 2022 berekend op basis van de meicirculaire 2022.

In de jaarrekening 2023 is de algemene uitkering opgenomen gebaseerd op de decembercirculaire 2023. Tussen beide genoemde momenten zijn diverse circulaires verschenen die van invloed zijn geweest op de omvang van de algemene uitkering. in casu gaat het om de septembercirculaire 2022, decembercirculaire 2022, meicirculaire 2023, septembercirculaire 2023 en decembercirculaire 2023. Mutaties vanuit deze laatste circulaire zijn nog verwerkt in de jaarrekening 2023.

Cijfermatig ontstaat het volgende beeld:

Uitkeringsfactor
Als verdeelmodel voor de bijdragen aan de gemeenten wordt onder andere de zogenaamde uitkeringsfactor gebruikt. Het rijk kan deze factor (punten) verhogen of verlagen en heeft daarmee invloed op de hoogte van de uit te keren bedragen. Voor onze gemeente is 1 factorpunt plm. € 61.000. Overigens geldt de uitkeringsfactor niet voor bijvoorbeeld de diverse decentralisatie-uitkeringen en participatie en voogdij 18+.
De belangrijkste verklaringen voor het voordeel van € 6.977.700 zijn:

• € 2.909.000 incidenteel voordeel energietoeslag

In 2023 is het wetsvoorstel eenmalige energietoeslag 2023 door het parlement is aangenomen  en is het budget voor energietoeslag 2023 definitief vastgesteld. Het kabinet heeft als prioriteit om mensen met een laag inkomen te ondersteunen bij het voldoen van de energierekening. Hiervoor zijn in navolging van de decembercirculaire 2022 ook in 2023 middelen aan het gemeentefonds toegevoegd voor de uitkering van de energietoeslag.

• € 770.500 voordeel diverse decentralisatie-uitkeringen
  

Gedurende het afgelopen jaar door zijn door het rijk weer diverse mutaties doorgevoerd met betrekking tot zogenoemde decentralisatie-uitkeringen (DU). Nieuwe DU’s zijn ingesteld en toegevoegd aan de algemene uitkering of bestaande DU’s gewijzigd. Verwerkingen hiervan in een decembercirculaire kunnen gelet op de wettelijke termijn, niet meer omgezet worden in een begrotingswijziging voor het betreffende begrotingsjaar. Tegenover deze (gewijzigde) rijksbijdragen staan veelal uitvoeringskosten. Een decentralisatie-uitkering is een tijdelijke uitkering. Met een decentralisatie-uitkering kunnen middelen verdeeld worden op een manier die afwijkt van de verdeling zoals die bij de algemene uitkering wordt toegepast.
Het betreft de volgende onderwerpen:

• € 99.200 incidenteel voordeel voorgaande jaren.

De omvang van de algemene uitkering is voor een deel afhankelijk van de hoogte van de rijksuitgaven. Deze rijksuitgaven en de diverse berekeningsmaatstaven zijn niet kort na het einde van ieder begrotingsjaar definitief bekend. Daardoor vinden achteraf nog, soms zelfs na enige jaren, verrekeningen plaats. In 2023 kreeg Zutphen nog een extra bedrag over het jaar 2022 van € 54.400 en over het jaar 2021 € 44.800. Per saldo een voordeel van € 99.200. Met deze verrekeningen kon geen rekening gehouden worden in het begrotingsjaar 2023.

• € 572.200 voordeel integratie-uitkering Participatie.

Onder deze noemer zijn mutaties opgenomen in de integratie-uitkering ten behoeve van de participatie in het sociaal domein. Met betrekking tot Participatie is de hogere bijdrage € 572.200.

• € 2.626.800 voordeel op overige onderdelen

Deze verschillen zijn ontstaan als gevolg van mutaties in de zogenoemde uitkeringsbasis, mutaties in de uitkeringsfactor, hoeveelheidsverschillen en uit allerlei taakmutaties en kleinere verrekeningen en afrondingen.
Als door landelijke accresontwikkeling (groei) de omvang van het Gemeentefonds groeit wordt de algemene uitkering ook hoger. Per gemeente is de uitkomst verschillend. Dit hangt dan weer samen met bijvoorbeeld aantallen inwoners, leerlingen, bijstandsgerechtigden etc. (de hoeveelheidsverschillen).

De belangrijkste verklaring(en) voor het voordeel van € 449.000 op de lasten zijn:

• € 36.000 nadeel op de uitgaven voor voormalig personeel. De gemeente is eigenrisico drager. Mochten voormalige werknemers gedurende het jaar toch nog werk vinden, dan ontstaat er een voordeel op deze post. Mochten in de loop van het jaar medewerkers de organisatie verlaten en de gemeente wordt aangesproken voor de uitkeringslasten, dan kan er een nadeel ontstaan. Omdat in de loop van het jaar mensen de organisatie verlaten hebben waarvoor de gemeente de uitkeringslasten moet dragen is er een nadeel ontstaan.
• € 26.000 nadeel op de accountantskosten voor o.a. de controle van de jaarrekening. Vanwege de vele SISA regelingen (subsidieregelingen) van het rijk zijn de controlekosten dit jaar hoger uitgevallen.
• € 611.000 incidenteel voordeel op het budget Krachtig Zutphen. 2023 was het laatste jaar dat er  van het budget Krachtig Zutphen gebruik gemaakt kon worden. Hier is voor een aantal projecten nog gebruik van gemaakt. De kosten worden voor een deel nog in 2024 gemaakt.
• € 41.000 voordeel op de post onvoorziene uitgaven. In 2023 is er beperkt beroep gedaan op het bedrag voor onvoorziene uitgaven. Voor de steun aan Turkije na de aardbeving is € 100.000 onttrokken. Verder is in 2023 geen gebruik gemaakt van deze post.
• € 40.000 voordeel op een stelpost die is opgenomen voor het verbeteren van de economische positie van de binnenstad. Dit n.a.v. een amendement bij de begroting 2021. Deze stelpost is niet gebruikt in 2023 waardoor dit een voordeel oplevert.
• € 60.000 incidenteel voordeel op de uitgaven voor de organisatieontwikkeling. Dit voordeel is ontstaan doordat bij een aantal punten de uitvoering langer duurde dan verwacht. Daarnaast was in de planning uitgegaan van de uitbesteding van een aantal zaken. Uiteindelijk zijn deze taken intern (met eigen medewerkers) opgepakt. Dit scheelde in de kosten. Tegenover dit voordeel staat een nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve doorontwikkeling organisatie.
• € 182.000 voordeel op de middelen die zijn begroot voor transparant Zutphen en de Wet open overheid (WOO). Deels (€ 80.000) betreft dit een incidenteel voordeel. Door het afblazen van een landelijk platform (PLOOI) zijn er in 2023 minder kosten gemaakt voor de invoering van het platform. Tegenover dit voordeel staat ook een lagere onttrekking aan de reserve Wet open Overheid.
• € 342.000 incidenteel voordeel op de uitgaven voor het actieplan informatieveiligheid. In 2023 zijn de werkzaamheden hier voor opgestart en zijn een drietal opdrachten uitgezet. In januari 2024 wordt hiermee van start gegaan. Dit voordeel houdt een even groot nadeel in bij de onttrekkingen aan de reserves vanwege een lagere onttrekking.
•  € 33.000 voordeel op de rente doorbelasting. De rente die aan de taakvelden wordt doorbelast, wordt toegerekend op basis van een bij de begroting gecalculeerd omslagpercentage. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt berekend of het gehanteerde rentepercentage nog binnen de voorgeschreven bandbreedte valt. Indien dat niet zo is moet het rentepercentage voor de kaptaallasten aangepast worden. Bij de verschillende bestuursrapportages was nog de verwachting dat het rentepercentage gelijk zou blijven. Echter bij het opstellen van de jaarrekening is het gehanteerde rentepercentage bijgesteld van 1.2% naar 1.0%. Daardoor is het verwachte voordeel wat in de bestuursrapportages gemeld werd lager uitgevallen.
• € 577.000 nadeel op de aanslagen voor de vennootschapsbelasting. € 460.000 van dit nadeel is incidenteel omdat dit nog aanslagen over oudere jaren betreft. Door hogere omzetten en lagere kosten bij met name de lopende grondexploitaties stijgt het belastbaar bedrag. Daarnaast is het belastingtarief gestegen van 25% naar 25.8%.

Product 922 Algemene baten en lasten - baten

Er zijn op dit product geen grote financiële afwijkingen

Product 922 Algemene baten en lasten, mutaties reserves – lasten

Er zijn op dit product geen grote financiële afwijkingen

Product 922 Algemene baten en lasten, mutaties reserves – baten

• €  550.000 incidenteel nadeel doordat er geen onttrekking aan de reserve Krachtig Zutphen nodig was.

• € 80.000 incidenteel nadeel doordat er geen onttrekking aan de reserve Wet Open overheid is gedaan omdat het landelijk platform nog niet is gerealiseerd.
• € 342.000 incidenteel nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve actieplan informatieveiligheid. In 2023 is gestart met dit project, maar de werkzaamheden zullen vooral in 2024 plaats gaan vinden.
• € 75.000 incidenteel nadeel op de reserve coronaeffecten omdat er geen onttrekking heeft plaatsgevonden voor de dekking van het amendement Hittestress wat is aangenomen bij de begroting 2023.
• € 187.000 incidenteel nadeel  vanwege een lagere onttrekking aan de reserve kantoorautomatiseirng. De kapitaallasten van de automatiseringsinvesteringen worden gedekt uit de reserve kantoorautomatiseringen. Nog niet alle lopende investeringen zijn afgerond waardoor de kapitaallasten lager waren dan begroot. Dit zorgt voor een lagere onttrekking aan de reserve.
• € 151.000 nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve bedrijfsmiddelen stadsbeheer. Een aantal geplande investeringen zijn in 2023 niet gerealiseerd maar doorgeschoven naar de toekomst omdat vervangingen zijn uitgesteld. Dit zorgt voor lagere kapitaallasten en dus een lagere onttrekking aan de reserve bedrijfsmiddelen stadsbeheer.
• € 225.000 nadeel vanwege een lagere onttrekking aan de algemene reserve voor het amendement wat is aangenomen bij de begroting 2023 over de sociale cohesie. Niet al deze middelen zijn besteed in 2023.

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van €1.289.000 op de lasten zijn:

• Per saldo € 1.415.000 nadeel op de aan de overhead toegerekende loonsom. Per saldo is het nadeel op de totale loonsom €1.800.000. Het grootste gedeelte van dit nadeel wordt toegerekend aan het hierboven genoemde taakveld overhead, daarom wordt hier het nadeel op de totale loonsom van €1.800.000 toegelicht.

Het nadeel van € 1.8 miljoen is ontstaan door een tweetal oorzaken:

• € 1.100.000 miljoen extra kosten vanwege de CAO verhoging. In 2023 is de CAO afgesloten die een verhoging van 7.2% met zich meebracht. In de begroting 2023 was rekening gehouden met een verhoging van 3.6%. Het Rijk heeft de extra loonkosten wel gecompenseerd maar deze compensatie is verwerkt in de Algemene Uitkering en deze bate is verwerkt op een andere plek in de jaarrekening.
• In 2023 was het ziekteverzuim 8.9%. Dit heeft geleid tot € 700.000 extra kosten vanwege ziektevervanging. Deels (€ 342.000) is dit ziektevervanging vanwege corona gerelateerde ziekteuitval.

In de actualisatie van Burap-2 2023 is een overschrijding van de loonsom gemeld van €700.000, het verschil met het werkelijke tekort van €1.800.000 betreft dus de CAO stijging.

Verdere afwijkingen op product 960 overhead:

• € 139.000 voordeel als gevolg van medewerkers die hebben deelgenomen aan het generatiepact. Dit voordeel wordt toegevoegd aan de reserve bedrijfsvoering (loonsomsturing). Bij de mutaties aan de reserves ontstaat een even groot nadeel.

• € 128.000 nadeel op het budget voor medische ondersteuning. In 2023 is het verzuimpercentage uitgekomen op 8.9%. Dit percentage is 1.5% hoger t.o.v. 2022. Vanaf de datum dat de medewerker verzuimt, wordt de medewerker in de derde week gezien door de bedrijfsverpleegkundige of de bedrijfsarts. Deze (medische) begeleiding wordt uitgevoerd totdat de medewerker is hersteld of er een afkeuringsprocedure wordt ingezet. Ook daarna wordt er nog nazorg gedaan. In de tussenliggende periode worden er mogelijkheden gezocht voor interne of externe begeleiding. Denk aan coaching, maatschappelijk werk, psycholoog, fysiotherapie of inzetbaarheidsonderzoek. Door het stijgen van het ziekteverzuim worden voor de medische ondersteuning meer kosten gemaakt.
• € 50.000 nadeel vanwege een onderzoek naar de sociale veiligheid en bestuurscultuur. In opdracht van de raad is een onderzoek uitgevoerd naar de sociale veiligheid en samenwerking van de organisatie, het college en de raad. De raad heeft 4 juli 2022 een motie (nr 2022-M0033) aangenomen voor een onderzoek hiernaar. In overleg met de burgemeester en de fractievoorzitters is het onderzoek uitgebreid.
• € 22.000 nadeel op de reiskostenregeling voor woon/werk verkeer van personeel. In 2023 is een nieuwe reiskostenregeling ingegaan. Daarbij is een inschatting gemaakt dat medewerkers deels thuiswerken en deels op kantoor aanwezig zijn. Als medewerkers die gebruik maken van de reiskostenregeling meer op kantoor aanwezig zijn houdt dit hogere vergoedingen voor reiskosten in.
• € 40.000 nadeel op de uitgaven voor vakliteratuur en licenties voor digitale abonnementen. Ten opzichte van voorgaande jaren is er een flinke stijging van de uitgaven hiervoor. In 2024 zal nader onderzocht worden of er lidmaatschappen opgezegd kunnen worden.
• € 82.000 nadeel op de uitgaven voor werving en selectie van personeel. Het is steeds lastiger vacatures goed in te vullen. Met behulp van externe bureaus wordt getracht vacatures in te vullen. Hier zijn extra losten mee gemoeid.
• Op de huisvestings- en facilitaire kosten is een nadeel van € 336.000 gerealiseerd. Dit nadeel bestaat uit een aantal posten. Zo vielen de energiekosten voor de panden aan het ’s Gravenhof en de Henri Dunantweg € 144.000 hoger uit nadat door de gemeente Zutphen het contract met Gazprom opgezegd werd. Er wordt nog een compensatie aanvraag voorbereid. Ook vielen, zoals in de diverse bestuursrapportages al is aangegeven, diverse facilitaire en huisvestingkosten duurder uit. Het gaat dan met name om de kosten van porto (€ 80.000), schoonmaak (€ 41.000), belastingaanslagen (€ 21.000) en kantoormeubilair (€ 50.000). Bij de portokosten zijn er onder meer extra kosten gemaakt vanwege de verkiezingen in 2023. Voor de schoonmaak geldt dat de gecalculeerde uren bij het aangaan van het schoonmaakcontract te minimaal zijn ingeschat. Om die reden is in de tweede helft van 2023 een kleine correctie toegepast. Zo is de witte vleugel weer opgenomen in het schoonmaakprogramma en heeft bovendien een uitbreiding van uren plaatsgevonden ten behoeve van het nieuwe stadhuis. Het stadhuis is een bovengemiddeld bewerkelijk pand. Een deel van het kantoormeubilair is vervangen omdat het niet meer voldeed aan de Arbo eisen. (kapot of niet of nauwelijks verstelbaar).
• € 44.000 voordeel op lasten voor rente en afschrijving (kapitaallasten). De rente die aan de taakvelden wordt doorbelast, wordt toegerekend op basis van een bij de begroting gecalculeerd omslagpercentage. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt berekend of het gehanteerde rentepercentage nog binnen de voorgeschreven bandbreedte valt. Indien dat niet zo is moet het rentepercentage voor de kaptaallasten aangepast worden. Bij het opstellen van de jaarrekening is het gehanteerde rentepercentage bijgesteld van 1.2% naar 1.0%.
• Op de automatiseringsuitgaven is een voordeel gerealiseerd van € 763.000. Dit voordeel wordt veroorzaakt door twee grote oorzaken: lagere kapitaallasten voor automatiseringsinvesteringen ( € 187.000)  en door niet afgeronde automatiseringsprojecten (€ 511.000). Omdat de investeringen en een deel van de lopende projecten gedekt worden uit de reserve kantoorautomatisering staat tegenover dit voordeel ook een nadeel van € 579.800 door een lagere onttrekking uit de reserve kantoorautomatisering.

Bij de actualisatie van de tweede bestuursrapportage werd al aangegeven dat er per saldo een voordeel van € 195.000 werd verwacht.
Bij de automatiseringsprojecten wordt jaarlijks tegen het feit aangelopen dat de projecten niet jaargebonden zijn. Projecten zijn vaak jaaroverstijgend waardoor het begrote budget deels moet worden overgeheveld naar het nieuwe jaar. Ook gebeurt het soms dat projecten vertraging oplopen door landelijke ontwikkelingen en door capaciteitsgebrek op de arbeidsmarkt.

Hieronder een overzicht van de niet afgeronde projecten in 2023. Deze projecten lopen door in 2024.

• Implementatie Microsoft 365      
• Nieuwe wetgeving (WEP/WOO/WMEBV)   
• Monitoring response (GGI veilig)      
• Samenhangende objectenregistratie (SOR)   
• Ontwikkelingen sociaal domein      
• Zaaksysteem in het sociaal domein      
• Datagedreven werken         
• Doorontwikkeling zaakgericht werken   

Doordat diverse projecten nog niet geheel afgerond zijn zorgt dit soms ook voor lagere exploitatiekosten omdat licenties nog niet zijn afgenomen. Dit zorgt dus ook voor een (kleiner) voordeel in de exploitatiekosten. Omdat diverse projecten doorlopen in 2024 is een deel van het genoemde voordeel in 2024 nodig om de projecten af te ronden. Dit houdt ook in dat in 2024 voorgesteld zal worden deze middelen weer beschikbaar te stellen.

Product 960 Overhead - baten

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van 267.000 op de baten zijn:

• € 290.000 nadeel op de loonsom gerelateerde inkomsten. In de begroting was 396.000 opgenomen voor inkomsten uit de loonsom. Dit is personeel wat uitgeleend of gedetacheerd wordt aan een andere organisatie. Omdat bij het opstellen van de begroting nog niet bekend is welke inkomsten gerealiseerd gaan worden zijn deze inkomsten begroot bij de overhead. De gerealiseerde inkomsten worden in de jaarrekening wel toegerekend aan het juiste taakveld. Daardoor ontstaat op het taakveld overhead een nadeel en op andere plekken een voordeel. Per saldo is er € 380.000 ontvangen voor gedetacheerd en uitgeleend personeel in 2023.

Product 960 Overhead – lasten mutaties reserves

• € 139.000 incidenteel nadeel als gevolg van een storting in de reserve bedrijfsvoering (loonsomsturing). In 2023 hebben diverse medewerkers gebruik gemaakt van het generatiepact. Dit bespaarde bedrag wordt toegevoegd aan de reserve (loonsomsturing).

Product 960 Overhead – baten mutaties reserves

• € 393.000 incidenteel nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve kantoorautomatisering doordat een aantal automatiseringsprojecten nog niet is afgerond in 2023 en verder lopen in 2024.
• € 30.000 nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve vervanging inventaris. Tegenover dit nadeel staan lagere kapitaallasten vanwege nog niet afgeronde investeringsprojecten.

De belangrijkste verklaring(en) voor het nadeel van € 163.000 op de lasten zijn:

• € 174.000 incidenteel nadeel door een extra bijdrage aan Gemeenschappelijke Regeling Tribuut. GR Tribuut verzorgt de aanslagoplegging en inning voor de gemeente Zutphen en diverse andere gemeenten uit deze regio. Vanwege het grote aantal WOZ bezwaren heeft GR Tribuut extra kosten gemaakt voor de afhandeling hiervan.

Product 920 Belastingen - baten

De belangrijkste verklaring(en) voor het voordeel van € 283.000 op de baten zijn:

• Een voordeel van € 143.000 aan hogere opbrengsten OZB belastingen. Om de WOZ-waarden te bepalen taxeren gemeenten en samenwerkingsverbanden zoals Tribuut woningen, waarbij ze gebruik maken van een vergelijkingsmethode, de zogenaamde modelmatige waardebepaling. Hierbij spelen met name verkoopcijfers van vergelijkbare woningen een rol. Tribuut verstrekt begin oktober de totale WOZ-waarden aan de gemeenten om hiermee o.a. de nieuwe OZB-tarieven te kunnen berekenen, waarmee uiteindelijk de begrootte OZB-opbrengst wordt behaald. Tussen het verstrekken van de WOZ-waarden aan de gemeenten (oktober 2022) en het tijdstip van versturen van de WOZ-beschikkingen in februari 2023 aan de burger was er sprake van een stijging van de WOZ-waarden.  Omdat Tribuut de gegevens die leiden tot de WOZ-waarde constant actueel houdt kon het gebeuren dat de uiteindelijk behaalde OZB-opbrengst veel hoger uitpakte dan ingeschat.

• € 68.000 voordeel op de precariobelastingen. Het aantal  m² terrassen is de afgelopen jaren gestegen. Dit komt mede door de beleidswijziging uit 2020 waarbij onder voorwaarden het ook mogelijk is om een terras te exploiteren voor een naastgelegen pand.
• € 28.000 voordeel op de opbrengsten voor de hondenbelasting.
• € 24.000 voordeel op de opbrengsten toeristenbelasting
• € 23.000 voordeel op de inkomsten uit aanmanings- en dwangbevelkosten. Bij een aanmaning of dwangbevel worden (wettelijke) kosten in rekening gebracht. Als er veel aanmaningen worden verstuurd en veel dwangbevelen worden betekend vallen deze opbrengsten hoger uit.

Is niet van toepassing op de algemene uitkering.

Product 921 Algemene uitkering - baten

De algemene uitkering in de begroting 2023 is medio 2022 berekend op basis van de meicirculaire 2022.

In de jaarrekening 2023 is de algemene uitkering opgenomen gebaseerd op de decembercirculaire 2023. Tussen beide genoemde momenten zijn diverse circulaires verschenen die van invloed zijn geweest op de omvang van de algemene uitkering. in casu gaat het om de septembercirculaire 2022, decembercirculaire 2022, meicirculaire 2023, septembercirculaire 2023 en decembercirculaire 2023. Mutaties vanuit deze laatste circulaire zijn nog verwerkt in de jaarrekening 2023.

Cijfermatig ontstaat het volgende beeld:

Uitkeringsfactor
Als verdeelmodel voor de bijdragen aan de gemeenten wordt onder andere de zogenaamde uitkeringsfactor gebruikt. Het rijk kan deze factor (punten) verhogen of verlagen en heeft daarmee invloed op de hoogte van de uit te keren bedragen. Voor onze gemeente is 1 factorpunt plm. € 61.000. Overigens geldt de uitkeringsfactor niet voor bijvoorbeeld de diverse decentralisatie-uitkeringen en participatie en voogdij 18+.
De belangrijkste verklaringen voor het voordeel van € 6.977.700 zijn:

• € 2.909.000 incidenteel voordeel energietoeslag

In 2023 is het wetsvoorstel eenmalige energietoeslag 2023 door het parlement is aangenomen  en is het budget voor energietoeslag 2023 definitief vastgesteld. Het kabinet heeft als prioriteit om mensen met een laag inkomen te ondersteunen bij het voldoen van de energierekening. Hiervoor zijn in navolging van de decembercirculaire 2022 ook in 2023 middelen aan het gemeentefonds toegevoegd voor de uitkering van de energietoeslag.

• € 770.500 voordeel diverse decentralisatie-uitkeringen
  

Gedurende het afgelopen jaar door zijn door het rijk weer diverse mutaties doorgevoerd met betrekking tot zogenoemde decentralisatie-uitkeringen (DU). Nieuwe DU’s zijn ingesteld en toegevoegd aan de algemene uitkering of bestaande DU’s gewijzigd. Verwerkingen hiervan in een decembercirculaire kunnen gelet op de wettelijke termijn, niet meer omgezet worden in een begrotingswijziging voor het betreffende begrotingsjaar. Tegenover deze (gewijzigde) rijksbijdragen staan veelal uitvoeringskosten. Een decentralisatie-uitkering is een tijdelijke uitkering. Met een decentralisatie-uitkering kunnen middelen verdeeld worden op een manier die afwijkt van de verdeling zoals die bij de algemene uitkering wordt toegepast.
Het betreft de volgende onderwerpen:

• € 99.200 incidenteel voordeel voorgaande jaren.

De omvang van de algemene uitkering is voor een deel afhankelijk van de hoogte van de rijksuitgaven. Deze rijksuitgaven en de diverse berekeningsmaatstaven zijn niet kort na het einde van ieder begrotingsjaar definitief bekend. Daardoor vinden achteraf nog, soms zelfs na enige jaren, verrekeningen plaats. In 2023 kreeg Zutphen nog een extra bedrag over het jaar 2022 van € 54.400 en over het jaar 2021 € 44.800. Per saldo een voordeel van € 99.200. Met deze verrekeningen kon geen rekening gehouden worden in het begrotingsjaar 2023.

• € 572.200 voordeel integratie-uitkering Participatie.

Onder deze noemer zijn mutaties opgenomen in de integratie-uitkering ten behoeve van de participatie in het sociaal domein. Met betrekking tot Participatie is de hogere bijdrage € 572.200.

• € 2.626.800 voordeel op overige onderdelen

Deze verschillen zijn ontstaan als gevolg van mutaties in de zogenoemde uitkeringsbasis, mutaties in de uitkeringsfactor, hoeveelheidsverschillen en uit allerlei taakmutaties en kleinere verrekeningen en afrondingen.
Als door landelijke accresontwikkeling (groei) de omvang van het Gemeentefonds groeit wordt de algemene uitkering ook hoger. Per gemeente is de uitkomst verschillend. Dit hangt dan weer samen met bijvoorbeeld aantallen inwoners, leerlingen, bijstandsgerechtigden etc. (de hoeveelheidsverschillen).

De belangrijkste verklaring(en) voor het voordeel van € 449.000 op de lasten zijn:

• € 36.000 nadeel op de uitgaven voor voormalig personeel. De gemeente is eigenrisico drager. Mochten voormalige werknemers gedurende het jaar toch nog werk vinden, dan ontstaat er een voordeel op deze post. Mochten in de loop van het jaar medewerkers de organisatie verlaten en de gemeente wordt aangesproken voor de uitkeringslasten, dan kan er een nadeel ontstaan. Omdat in de loop van het jaar mensen de organisatie verlaten hebben waarvoor de gemeente de uitkeringslasten moet dragen is er een nadeel ontstaan.
• € 26.000 nadeel op de accountantskosten voor o.a. de controle van de jaarrekening. Vanwege de vele SISA regelingen (subsidieregelingen) van het rijk zijn de controlekosten dit jaar hoger uitgevallen.
• € 611.000 incidenteel voordeel op het budget Krachtig Zutphen. 2023 was het laatste jaar dat er  van het budget Krachtig Zutphen gebruik gemaakt kon worden. Hier is voor een aantal projecten nog gebruik van gemaakt. De kosten worden voor een deel nog in 2024 gemaakt.
• € 41.000 voordeel op de post onvoorziene uitgaven. In 2023 is er beperkt beroep gedaan op het bedrag voor onvoorziene uitgaven. Voor de steun aan Turkije na de aardbeving is € 100.000 onttrokken. Verder is in 2023 geen gebruik gemaakt van deze post.
• € 40.000 voordeel op een stelpost die is opgenomen voor het verbeteren van de economische positie van de binnenstad. Dit n.a.v. een amendement bij de begroting 2021. Deze stelpost is niet gebruikt in 2023 waardoor dit een voordeel oplevert.
• € 60.000 incidenteel voordeel op de uitgaven voor de organisatieontwikkeling. Dit voordeel is ontstaan doordat bij een aantal punten de uitvoering langer duurde dan verwacht. Daarnaast was in de planning uitgegaan van de uitbesteding van een aantal zaken. Uiteindelijk zijn deze taken intern (met eigen medewerkers) opgepakt. Dit scheelde in de kosten. Tegenover dit voordeel staat een nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve doorontwikkeling organisatie.
• € 182.000 voordeel op de middelen die zijn begroot voor transparant Zutphen en de Wet open overheid (WOO). Deels (€ 80.000) betreft dit een incidenteel voordeel. Door het afblazen van een landelijk platform (PLOOI) zijn er in 2023 minder kosten gemaakt voor de invoering van het platform. Tegenover dit voordeel staat ook een lagere onttrekking aan de reserve Wet open Overheid.
• € 342.000 incidenteel voordeel op de uitgaven voor het actieplan informatieveiligheid. In 2023 zijn de werkzaamheden hier voor opgestart en zijn een drietal opdrachten uitgezet. In januari 2024 wordt hiermee van start gegaan. Dit voordeel houdt een even groot nadeel in bij de onttrekkingen aan de reserves vanwege een lagere onttrekking.
•  € 33.000 voordeel op de rente doorbelasting. De rente die aan de taakvelden wordt doorbelast, wordt toegerekend op basis van een bij de begroting gecalculeerd omslagpercentage. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt berekend of het gehanteerde rentepercentage nog binnen de voorgeschreven bandbreedte valt. Indien dat niet zo is moet het rentepercentage voor de kaptaallasten aangepast worden. Bij de verschillende bestuursrapportages was nog de verwachting dat het rentepercentage gelijk zou blijven. Echter bij het opstellen van de jaarrekening is het gehanteerde rentepercentage bijgesteld van 1.2% naar 1.0%. Daardoor is het verwachte voordeel wat in de bestuursrapportages gemeld werd lager uitgevallen.
• € 577.000 nadeel op de aanslagen voor de vennootschapsbelasting. € 460.000 van dit nadeel is incidenteel omdat dit nog aanslagen over oudere jaren betreft. Door hogere omzetten en lagere kosten bij met name de lopende grondexploitaties stijgt het belastbaar bedrag. Daarnaast is het belastingtarief gestegen van 25% naar 25.8%.

Product 922 Algemene baten en lasten - baten

Er zijn op dit product geen grote financiële afwijkingen

Product 922 Algemene baten en lasten, mutaties reserves – lasten

Er zijn op dit product geen grote financiële afwijkingen

Product 922 Algemene baten en lasten, mutaties reserves – baten

• €  550.000 incidenteel nadeel doordat er geen onttrekking aan de reserve Krachtig Zutphen nodig was.

• € 80.000 incidenteel nadeel doordat er geen onttrekking aan de reserve Wet Open overheid is gedaan omdat het landelijk platform nog niet is gerealiseerd.
• € 342.000 incidenteel nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve actieplan informatieveiligheid. In 2023 is gestart met dit project, maar de werkzaamheden zullen vooral in 2024 plaats gaan vinden.
• € 75.000 incidenteel nadeel op de reserve coronaeffecten omdat er geen onttrekking heeft plaatsgevonden voor de dekking van het amendement Hittestress wat is aangenomen bij de begroting 2023.
• € 187.000 incidenteel nadeel  vanwege een lagere onttrekking aan de reserve kantoorautomatiseirng. De kapitaallasten van de automatiseringsinvesteringen worden gedekt uit de reserve kantoorautomatiseringen. Nog niet alle lopende investeringen zijn afgerond waardoor de kapitaallasten lager waren dan begroot. Dit zorgt voor een lagere onttrekking aan de reserve.
• € 151.000 nadeel door een lagere onttrekking aan de reserve bedrijfsmiddelen stadsbeheer. Een aantal geplande investeringen zijn in 2023 niet gerealiseerd maar doorgeschoven naar de toekomst omdat vervangingen zijn uitgesteld. Dit zorgt voor lagere kapitaallasten en dus een lagere onttrekking aan de reserve bedrijfsmiddelen stadsbeheer.
• € 225.000 nadeel vanwege een lagere onttrekking aan de algemene reserve voor het amendement wat is aangenomen bij de begroting 2023 over de sociale cohesie. Niet al deze middelen zijn besteed in 2023.