Begrotingsrechtmatigheid

Het begrotingscriterium is het criterium van rechtmatigheid dat betrekking heeft op de grenzen van de baten en lasten in de door de raad geautoriseerde begroting van exploitatie en investeringskredieten en de hiermee samenhangende programma’s, waarbinnen de financiële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen.
De begrotingsrechtmatigheid wordt beoordeeld op het niveau waarop de begroting door de raad is geautoriseerd. De raad heeft met het vaststellen van de begroting de baten en lasten per programma geautoriseerd.
In het kader van de rechtmatigheid van begrotingsafwijkingen dienen programma’s met een lastenoverschrijding in het kader van een rechtmatige verantwoording adequaat te worden toegelicht waaruit blijkt dat:
Er sprake is van een overschrijding waarbij direct gerelateerde inkomsten de overschrijding compenseren;
Er is sprake van een overschrijding op een open-eind regeling;
Er is sprake van een overschrijding waarover de raad geïnformeerd is in een tussentijdse rapportage.
Begrotingsonrechtmatigheden passen binnen het bestaand beleid van de raad.
Bij investeringskredieten wordt de begrotingsrechtmatigheid beoordeeld op het niveau van het totaal gevoteerde kredietbedrag.
Dit leidt er toe dat van een programma en enkele investeringen de lastenoverschrijding hierna wordt gemeld en toegelicht.
Daarnaast zijn er meerdere over- en onderschrijdingen van € 50.000 of hoger. Deze zijn beoordeeld in hoeverre ze voldoen aan bovenstaande criteria. Voor al deze afwijkingen geldt dat deze voldoen aan bovenstaande criteria.

Algemene dekkingsmiddelen

Bij de algemene dekkingsmiddelen is een lastenoverschrijding van € 1.029.000 ontstaan. Deze overschrijding wordt veroorzaakt door de volgende oorzaken:

• € 174.000 incidenteel nadeel door een extra bijdrage aan Gemeenschappelijke Regeling Tribuut. GR Tribuut verzorgt de aanslagoplegging en inning voor de gemeente Zutphen en diverse andere gemeenten uit deze regio. Vanwege het grote aantal WOZ bezwaren heeft GR Tribuut extra kosten gemaakt voor de afhandeling hiervan. De gemeenteraad is geïnformeerd over deze overschrijding middels de tussentijdse rapportages.
• € 577.000 nadeel op de aanslagen voor de vennootschapsbelasting. € 460.000 van dit nadeel is incidenteel omdat dit nog aanslagen over oudere jaren betreft. Door hogere omzetten en lagere kosten bij met name de lopende grondexploitaties stijgt het belastbaar bedrag. Daarnaast is het belastingtarief gestegen van 25% naar 25.8%.

• Per saldo € 1.415.000 nadeel op de aan de overhead toegerekende loonsom. Dit nadeel is ontstaan door meerdere oorzaken: Ten eerste is er in 2023 een nieuwe CAO afgesloten die een hogere stijging van de salarissen met zich meebracht dan waar in de begroting 2023 rekening mee is gehouden. Voor de CAO verhoging wordt de gemeente wel gecompenseerd via de algemene uitkering. Ten tweede is er in 2023 meer ingehuurd voor de vervanging van ziekte.

Deze overschrijdingen betreffen bestaand beleid, zijn in de bestuursrapportages al gemeld of er staan hogere inkomsten tegenover. Deze overschrijdingen hoeven dus niet als onrechtmatig aangemerkt te worden.

Toelichting begrotingsrechtmatigheid met betrekking tot kredietoverschrijdingen

Naast de begrotingsrechtmatigheid bij de programma’s wordt hier aandacht geschonken aan de beoordeling van de investeringen/kredieten met een uitgavenoverschrijding. In dit kader dient adequaat toegelicht te worden waaruit blijkt dat deze passen binnen het bestaande beleid van de gemeente of dat deze direct worden gecompenseerd door hogere opbrengsten/baten. Dit leidt er toe dat van een aantal investeringen de lastenoverschrijding hierna wordt gemeld. Hierbij is uitgegaan van investeringen met een afwijking groter dan € 50.000. Onderstaand de kredieten waar zich een lastenoverschrijding van meer dan € 50.000 heeft voorgedaan:

• Vervangen mobiele telefoons

In de voorjaarsnota 2022 voor de begroting 2023 is een voor het vervangen van de mobiele telefoons een krediet van totaal € 300.000 beschikbaar gesteld wat verdeeld is over 2023 en 2024. Het plan was de telefoons gefaseerd over 2 jaar aan te schaffen. Echter, de aanschaf voor het tweede jaar heeft al in december 2023 plaats gevonden. Het totale krediet over 2 jaar wordt niet overschreden.

• Vervangen kunstgrasvelden FC Zutphen en ZVV de Hoven

Voor het onderhoud van de sportvelden zijn, vooruitlopend op de actualisatie van het MJP, in 2022 en 2023 investeringen gedaan bij FC Zutphen en ZVV de Hoven (vervangen velden) Deze renovaties betroffen noodzakelijk groot onderhoud van de sportvelden met een spoedeisend karakter. De kosten van deze renovaties waren financieel voorzien. De kapitaallasten die van toepassing waren bij deze renovaties zijn opgevangen binnen de daarvoor beschikbare middelen. Door het vaststellen van de MJP wordt het beschikbare krediet vrijgegeven voor deze gerenoveerde velden. Deze worden in het college van maart 2024 behandeld.

• Aanpassing kruispunt Deventerweg

Het totale krediet bedraag € 2.437.000 hierop is € 2.562.500 uitgegeven. Het krediet bestaat uit 2 delen namelijk de Deventerweg en de LaRGaS-kruising. De overschrijding betreft het deel van de Deventerweg. De overschrijding is door 3 verschillende oorzaken ontstaan. De eerste oorzaak is door de aanwezigheid van explosieven. Vooraf was ingecalculeerd dat het risico hierop klein zou zijn maar er zijn veel niet gesprongen explosieven aangetroffen in de schuttersputjes,  hierdoor zijn extra kosten ontstaan. Door deze aanwezigheid van de schuttersputjes met afval uit WW2 is er door archeologie extra kosten gemaakt. De derde oorzaak van de overschrijding is dat het hele traject langer heeft geduurd dan vooraf voorzien, dit heeft met name te maken door de Corona en de oorlog in Oekraïne. Tijdens de Coronaperiode waren door ziekte minder werknemers beschikbaar van de aannemer en de oorlog in Oekraine zorgde voor flink gestegen brandstofprijzen. Daarbovenop was niet alle materieel beschikbaar wat resulteerde in langere levertijden, alternatieve producten en extra onderhoud. Daarnaast wordt in 2024 nog een afrekening  van het werk verwacht.

• Ijsselboulevards Marszijde/Haven

In 2015/2016 is de haven in de Noorderhaven aangelegd. Al tijdens de realisatie hebben zich een aantal risico’s voorgedaan (vervuild slib, opruimen niet gesprongen explosieven en verwijderen oude muurresten vestingwerken) waardoor er een tekort ontstond van ruim €1.000.000 op dit krediet. Hierover is in 2015 gecommuniceerd met de gemeenteraad. Na de realisatie bleek ook dat de steigers en toegangsbruggen niet deugdelijk waren aangelegd, waardoor een hersteloperatie heeft plaatsgevonden. Hierover is de raad in 2019 geïnformeerd. Het tekort op het krediet steeg hiermee naar €1.600.000. De kosten van deze hersteloperatie proberen we te verhalen op de aannemer. Ondanks een gewonnen rechtszaak is het tot op heden niet gelukt om de kosten verhaald te krijgen. Ook in 2024 spant de gemeente zich in om deze kosten (€455.000) verhaald te krijgen op het bedrijf. Over deze kosten en de rechtszaak tegen de aannemer is het presidium in 2021 geïnformeerd middels een memo. Op dit moment is de kredietoverschrijding €2.112.756 Tenslotte worden nu een aantal laatste werkzaamheden uitgevoerd om de haven toekomstbestendig te krijgen. Denk hierbij aan het realiseren van een sanitair gebouw op het water en het verbeterd terugbrengen van de (eerder verwijderde) korte loopbrug. Deze werkzaamheden worden dit voorjaar 2024 uitgevoerd door een nieuwe aannemer. Daarna kan het eindresultaat worden opgemaakt en middels een dekkingsvoorstel naar de raad worden verantwoord. Het verwachte tekort wordt daarmee €2.500.000.